W zarządzaniu projektami ważne jest, aby stawiać sobie ambitne, ale realistyczne cele. Zakres projektu powinien być precyzyjny: wystarczająco duży, aby objąć wszystkie produkty końcowe projektu, a jednocześnie na tyle mały, aby cele były osiągalne.
Określenie zakresu projektu pozwoli dostarczyć produkty końcowe na czas i w ramach przyjętego budżetu bez przeciążania zespołu. W tym artykule omawiamy wszystko, co musisz wiedzieć, aby określić zakres projektu i nim zarządzać.
Zakres projektu to sposób na wyznaczenie granic projektu oraz celów, dat wykonania i oczekiwanych produktów końcowych projektu. Dzięki jasno określonemu zakresowi projektu torujesz drogę do osiągnięcia celów i założeń projektu na czas i bez przeciążania członków zespołu.
Nie musisz samodzielnie określać zakresu projektu. Zaangażuj kluczowych interesariuszy projektu i upewnij się, że wszyscy mają dostęp do tych samych informacji. Na przykład, w przypadku wprowadzania nowego produktu na rynek, trzeba koordynować działania interesariuszy z zaangażowanych zespołów w firmie (tj. z zespołu produktowego, projektowego oraz tworzącego treści). W zależności od złożoności projektu możesz również wdrożyć proces kontroli zmian (więcej o tym później).
Wypróbuj Asanę do zarządzania projektamiOpis zakresu projektu to pisemny dokument określający zakres projektu. W zależności od złożoności projektu, może on być częścią planu projektu lub osobnym dokumentem. Ponadto jeśli współpracujesz również z zewnętrznym zespołem lub agencją, możesz przekształcić swój opis w określenie zakresu pracy, aby wzmocnić umowę z dostawcą.
[Przeczytaj] Zakres prac a określenie zakresu pracy: jakie są różnice?Pełzanie zakresu ma miejsce wtedy, gdy produkty końcowe projektu wykraczają poza jego zakres. Załóżmy, że pracujesz nad wprowadzeniem nowego produktu na rynek, ale nie masz opracowanego opisu zakresu projektu. Chociaż projekt jest już bardzo zaawansowany, interesariusz informuje, że trzeba dostarczyć dodatkowy produkt końcowy – komunikat prasowy. Kilka dni później inny interesariusz prosi o napisanie posta na bloga o nowym produkcie. Prawdopodobnie Twój zespół nie przewidział ani nie przygotował się na tę dodatkową pracę, co może powodować niepotrzebny stres, a nawet opóźnienia w dostarczeniu pierwotnych produktów końcowych.
Pełzanie zakresu prowadzi do konieczności pracy nad zadaniami, które nie zostały przewidziane na początku projektu, co z kolei może powodować opóźnienia, przepracowanie lub niską jakość produktów końcowych.
Jak uniknąć pełzania zakresu? Przygotuj opis zakresu projektu na wczesnym etapie i udostępnij go wszystkim interesariuszom. Dzięki temu wszyscy będą wiedzieli, co obejmuje projekt, a czego nie.
[Przeczytaj] 7 najczęstszych przyczyn pełzania zakresu i jak ich uniknąćEfektywne planowanie projektu obejmuje określenie zakresu projektu. Bez jasnego określenia zakresu oczekiwania projektowe mogą stale rosnąć i przekraczać możliwości zespołu, prowadząc do opóźnień i przepracowania. Po określeniu zakresu projektu możesz zwizualizować cały cykl życia projektu i ocenić, czy Twoje cele są osiągalne. Szczegółowo określony zakres projektu pozwala:
Upewnić się, że wszyscy interesariusze jasno rozumieją granice projektu
Zarządzać oczekiwaniami interesariuszy i uzyskać ich poparcie
Zmniejszyć ryzyko w projekcie
Odpowiednio zaplanować budżet i zasoby
Dostosować projekt do głównych celów
Zapobiegać pełzaniu zakresu
Utworzyć proces dla wniosków o zmiany (w przypadku złożonych projektów)
Przed przystąpieniem do określenia zakresu projektu, najpierw należy wyznaczyć jego cele. Cele projektu to zasoby, które planujesz dostarczyć na koniec projektu. Zakres projektu opisuje sposób osiągnięcia celów projektu, ale wcześniej musisz zrozumieć, w jakim kierunku iść.
[Przeczytaj] Jak skutecznie zdefiniować cel projektu (plus przykłady)Oprócz celów projektu pomyśl również o zasobach, którymi będziesz dysponować. W zarządzaniu projektami zasób może obejmować zarówno budżet projektu, jak i dostępność zespołu. Plan zarządzania zasobami określa, jakie zasoby są dostępne dla danego projektu i jak efektywnie z nich korzystać.
Najlepiej utworzyć plan zarządzania zasobami przed określeniem zakresu projektu. W ten sposób podczas tworzenia opisu zakresu projektu będziesz wiedzieć, jakie zasoby są dostępne, a tym samym możesz odpowiednio dostosować zakres projektu.
[Przeczytaj] Twój przewodnik po rozpoczęciu pracy z zarządzaniem zasobamiW ramach planowania projektu istnieją inne ważne elementy, których nie można pominąć. Na tym etapie jednak warto skupić się na innych potencjalnych czynnikach wpływających na zakres projektu. Pamiętaj, że zakres projektu wyznacza granice i kluczowe cele, a także budżet, zasoby i oczekiwane produkty końcowe. Jeśli istnieją inne czynniki, które mogą odgrywać rolę, takie jak oś czasu projektu, warto wziąć je pod uwagę już teraz.
[Przeczytaj] Szablon dokumentu określającego wymagania biznesowe: 7 elementów kluczowych wraz z przykładamiTeraz czas skonsolidować wszystkie przeprowadzone badania w jednym dokumencie: opisie zakresu projektu. Powinien on wyjaśniać, co obejmuje zakres projektu, a czego nie oraz dlaczego.
W zależności od złożoności projektu, opis zakresu projektu może przybrać formę wypunktowanej listy, dłuższego akapitu lub kompleksowego dokumentu określenia zakresu pracy. Niezależnie od jego długości, opis powinien zawierać cele projektu oraz wyjaśniać, co obejmuje projekt, a czego nie.
Jeśli potrzebujesz pomocy w określeniu zakresu, oto kilka pytań, które możesz sobie zadać:
Dlaczego pracujemy nad tym projektem? Jakie są nasze cele i jakie produkty końcowe chcemy dostarczyć?
Jakie są nasze ograniczenia? Jaki budżet, ilu pracowników i jakie zasoby mamy do dyspozycji? Którzy członkowie zespołu będą zaangażowani w projekt?
Na kiedy musimy dostarczyć produkty końcowe? Jaki jest harmonogram projektu?
Jaki jest zakres projektu?
Załóżmy, że pracujesz nad przeprojektowaniem strony internetowej swojej firmy. Oto, jak może wyglądać Twój zakres projektu:
Cel projektu: przeniesienie backendu strony na platformę CMS w celu poprawy szybkości i ergonomii strony.
Zasoby:
Zespół programistów (trzy osoby), 30 godzin pracy tygodniowo przez 6 tygodni
Kierownik ds. technicznych (jedna osoba), 10 godzin pracy tygodniowo przez 6 tygodni
Przegląd IT i analiza prawna (dwa zespoły), 5 godzin pracy doraźnej tygodniowo
7000 $ na platformę CMS
Produkty końcowe projektu:
Szkolenie dla wszystkich autorów treści, koniec maja 2021 r.
Przeniesienie całej strony na nową platformę CMS do czerwca 2021 r.
Harmonogram i oś czasu projektu:
26 kwietnia: określenie zakresu prac przy przejściu na nową platformę CMS
10 maja: przegląd IT i analiza prawna
17 maja – 3 czerwca: przeniesienie strony przez programistów
31 maja: szkolenie dla autorów treści
4 czerwca: uruchomienie platformy CMS
Poza zakresem:
Nowy system DAM
Konfigurowalne strony na nowej platformie CMS
Przed sfinalizowaniem opisu zakresu projektu pamiętaj, aby uzyskać poparcie interesariuszy. Daje to możliwość dokonania ostatecznych zmian i korekt, ponownego przyjrzenia się celom projektu i podjęcia decyzji, co nie powinno być częścią projektu. Po uruchomieniu projektu trudniej będzie dokonać zmian w poszczególnych elementach opisu zakresu projektu. Dlatego upewnij się, że wszyscy ważni interesariusze znają zakres projektu.
[Przeczytaj] Czym jest analiza interesariuszy w projekcie i dlaczego jest ona istotna?Twój projekt ma wielu interesariuszy? Zarządzasz złożoną inicjatywą? W takim razie przydatne może być wdrożenie procesu kontroli zmian. W przypadku dużych lub złożonych projektów wprowadzanie zmian jest praktycznie nieuchronne (np. zbyt optymistyczny harmonogram, otrzymanie nowych informacji zwrotnych od klientów prowadzące do istotnych zmian w produktach końcowych itp.). Projekt nie powinien być całkowicie zamknięty na zmiany, ale nie każdy powinien mieć możliwość ich wprowadzania, gdyż może to prowadzić do pełzania zakresu.
Proces kontroli zmian to zestaw kroków, przez które muszą przejść zmiany proponowane przez interesariuszy, zanim zostaną zaakceptowane. Aby utworzyć ten proces, ustal sposób, w jaki zespół projektowy i interesariusze mogą przesyłać wnioski o zmianę – na przykład za pomocą formularza. Następnie wstępnie wybrana grupa ważnych interesariuszy powinna przejrzeć wniosek i ocenić, czy zmiana jest na tyle ważna, aby uwzględnić ją w projekcie. Jeśli odpowiedź brzmi tak, ponownie oceń priorytety innych prac, aby uniknąć pełzania zakresu.
Po tym, jak interesariusze zapoznali się z zakresem projektu i go zatwierdzili, udostępnij go zespołowi projektowemu. Rozważ użycie narzędzia do zarządzania pracą, aby zapewnić zespołowi jedno źródło informacji o pracy, którą należy wykonać.
Często odwołując się do opisu zakresu projektu, możesz upewnić się, że projekt przebiega zgodnie z planem i nie grozi mu pełzanie zakresu. Jeśli do projektu zostaną dodane nowe elementy, które nie przeszły zatwierdzonego procesu kontroli zmian, zachęć autora proponowanej zmiany do zapoznania się z opisem zakresu projektu i poproś go o zgłoszenie swojego pomysłu za pośrednictwem wniosku lub innego wdrożonego procesu.
Opis zakresu projektu jest doskonałym narzędziem, które zapewni, że Twój projekt zostanie zrealizowany na czas i odniesie sukces. To także świetny sposób na wsparcie zespołu projektowego i zapobieganie wypaleniu. Pamiętaj, aby udostępnić go interesariuszom na samym początku trwania projektu i często odwołuj się do niego w miarę postępu prac.