Jak rozwinąć umiejętności krytycznego myślenia w 7 krokach, z przykładami

Myślenie krytyczne oznacza zadawanie trafnych pytań w celu wyciągnięcia właściwych wniosków i analizowanie informacji z różnych punktów widzenia, aby określić najlepszy sposób działania.

Nie martw się, jeśli uważasz, że umiejętność krytycznego myślenia nie jest Twoją mocną stroną. W tym artykule pomożemy Ci zbudować podstawy krytycznego myślenia, co umożliwi Ci lepsze przyswajanie i analizowanie informacji oraz podejmowanie świadomych decyzji.

Czym jest krytyczne myślenie?

Myślenie krytyczne to umiejętność gromadzenia i analizowania informacji, a następnie wyciągania wniosków. To ważna umiejętność, którą należy posiadać praktycznie w każdej branży i ma zastosowanie w wielu różnych zawodach. Myślenie krytyczne nie jest związane z konkretnym tematem — jest raczej umiejętnością analizowania informacji, danych i statystyk w celu znalezienia zadowalającego rozwiązania.

Rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia poprawia umiejętności rozwiązywania problemów i zdolność podejmowania decyzji opartych na danych oraz pomaga radzić sobie z rozwiązywaniem złożonych problemów. Krytyczne myślenie wymaga radzenia sobie z niejednoznacznymi sytuacjami i chęci kwestionowania własnych założeń, aby dojść do najlepszych możliwych wniosków.

8 najważniejszych umiejętności krytycznego myślenia

Podobnie jak w przypadku większości umiejętności miękkich, krytycznego myślenia nie można nauczyć się na kursie. Jest to umiejętność, na którą składają się różne umiejętności interpersonalne i analityczne. Rozwijanie krytycznego myślenia polega raczej na posiadaniu otwartego nastawienia i włączaniu myślenia analitycznego w proces rozwiązywania problemów.

Oto osiem najważniejszych umiejętności krytycznego myślenia w losowej kolejności:

1. Myślenie analityczne: krytyczne myślenie obejmuje ocenę danych z różnych źródeł w celu wyciągnięcia najtrafniejszych wniosków. Myślenie analityczne pozwala pozbyć się uprzedzeń oraz zebrać i ocenić informacje. 

2. Otwartość umysłu: ta umiejętność pomaga analizować i przetwarzać informacje w celu wyciągania obiektywnych wniosków. Częścią procesu krytycznej refleksji jest porzucenie osobistych uprzedzeń i dojście do wniosków na podstawie wszystkich zebranych informacji. 

3. Rozwiązywanie problemów: ponieważ krytyczne myślenie polega na dochodzeniu do właściwych wniosków na podstawie wszystkich dostępnych informacji, odgrywa ono główną rolę w procesie rozwiązywania problemów. Krytyczne myślenie może pomóc rozwiązać dowolny problem — od wyzwań w pracy po trudności w życiu codziennym. 

4. Samoregulacja: ten termin odnosi się do naszej zdolności do kontrolowania własnych myśli i odkładania na bok osobistych uprzedzeń. Krytyczne myślenie wymaga kwestionowania posiadanych informacji oraz preferowanych przez siebie decyzji – tylko wtedy można wyciągnąć właściwe wnioski. 

5. Obserwacja: umiejętności obserwacji pomagają osobie myślącej krytycznie wykraczać poza to, co oczywiste. Aby być krytycznym myślicielem, musisz potrafić przyjąć wiele punktów widzenia na raz i użyć umiejętności obserwacji, aby zidentyfikować potencjalne problemy.

6. Interpretatacja: nie wszystkie dane są sobie równe – i osoby myślące krytycznie doskonale zdają sobie z tego sprawę. Oprócz zbierania informacji, ważne jest również, aby ocenić, które z nich są przydatne w danej sytuacji. W ten sposób z zebranych danych wyciągniesz najlepsze wnioski. 

7. Ocena: odpowiedź na trudne pytanie rzadko jest oczywista. Chociaż krytyczne myślenie wymaga pozbycia się uprzedzeń, musisz być w stanie podjąć świadomą decyzję na podstawie posiadanych danych. 

8. Komunikacja: po podjęciu decyzji ważne jest również, aby podzielić się nią z innymi interesariuszami. Efektywna komunikacja w środowisku pracy oznacza także przedstawianie dowodów na poparcie swoich wniosków — zwłaszcza jeśli istnieje kilka możliwych rozwiązań. 

Jak rozwinąć umiejętność krytycznego myślenia w 7 krokach

Wykonaj poniższe siedem kroków, aby rozwinąć swoje umiejętności krytycznego myślenia. Dzięki temu będziesz w stanie odpowiednio podejść do problemów i rozważyć wszystkie możliwości, aby dojść do obiektywnych wniosków.

Zacznijmy po kolei: kiedy stosować 7-etapowy proces krytycznego myślenia

Na pełny proces krytycznego składa się wiele elementów i nie każda decyzja musi być tak głęboko przemyślana. Czasami wystarczy porzucić uprzedzenia i podejść do procesu w logiczny sposób. W innych, bardziej złożonych przypadkach, najlepszym sposobem określenia idealnego wyniku jest przejście przez cały proces krytycznego myślenia.

Proces krytycznego myślenia w siedmiu krokach jest przydatny do podejmowania złożonych decyzji w obszarach, w których masz mniejszą wiedzę. Może on również pomóc Ci spojrzeć na znany problem z innej perspektywy i bez uprzedzeń.

Jeśli musisz podjąć mniej złożoną decyzję, rozważ inną strategię rozwiązywania problemów. Macierze decyzyjne to świetny sposób na wybranie najlepszej opcji spośród wielu możliwości. Przeczytaj nasz artykuł Jak utworzyć matrycę decyzyjną w 7 krokach.

1. Określ problem

Zanim wykorzystasz swoje umiejętności krytycznego myślenia, musisz najpierw zidentyfikować problem do rozwiązania. W tym kroku przyjrzyj się problemowi z różnych perspektyw i zadaj sobie następujące pytania:

• Co się dzieje? 

• Dlaczego to się dzieje? 

• Jakie mam założenia? 

• Jak na pierwszy rzut oka rozwiązać ten problem? 

Nauka wyciągania obiektywnych wniosków jest niezbędna do rozwijania umiejętności krytycznego myślenia. Mając to na uwadze, musisz najpierw uświadomić sobie obecne uprzedzenia. Czy ktoś z Twojego zespołu myśli, że zna odpowiedź? Czy przyjmujesz założenia, które niekoniecznie są prawdziwe? Rozpoznanie tych szczegółów będzie przydatne w dalszej części procesu.

2. Przeprowadź analizę

Na tym etapie prawdopodobnie masz ogólne pojęcie o tym, na czym polega problem. Jednak musisz sięgnąć głębiej, aby znaleźć najlepsze rozwiązanie.

Podczas procesu badawczego zbierz informacje związane z problemem: dane, statystyki, informacje o poprzednich projektach, informacje zwrotne od zespołu i nie tylko. Pamiętaj, aby zebrać informacje z różnych źródeł, zwłaszcza jeśli są one sprzeczne z Twoimi osobistymi wyobrażeniami na temat tego, na czym polega problem lub jak go rozwiązać.

Gromadzenie różnorodnych informacji jest niezbędne do pomyślnego przeprowadzenia procesu krytycznego myślenia. Jeśli nie zdobędziesz wystarczającej ilości danych, Twoja zdolność do podejmowania ostatecznych decyzji zostanie zachwiana. Krytyczne myślenie polega na wyciąganiu obiektywnych i trafnych wniosków. Zamiast polegać na intuicji, poszukaj najlepszej opcji.

3. Oceń przydatność danych

Tak samo ważna, jak zbieranie różnych informacji, jest ocena ich przydatności. To, że dane są dostępne, nie oznacza, że ​​są istotne.

Przeanalizuj zebrane informacje i odrzuć te, których nie potrzebujesz. Podsumowanie informacji i określenie ich przydatności pomoże ocenić różne źródła danych i dojść do najlepszych wniosków później w procesie krytycznej refleksji.

Aby ocenić przydatność danych, zadaj sobie następujące pytania:

• Jak wiarygodne są te informacje? 

• Jak ważne są te informacje? 

• Czy te informacje są nieaktualne? Czy mają zastosowanie do konkretnego sektora? 

4. Zadawaj pytania

Podejmowanie obiektywnych decyzji jest integralną częścią procesu krytycznego myślenia. Aby to zrobić, musisz cofnąć się o krok i zakwestionować przyjęte założenia.

Nieświadome uprzedzenia (zwane również uprzedzeniami poznawczymi) często służą jako skróty myślowe, które ułatwiają rozwiązywanie problemów i wspierają podejmowanie decyzji. Jednak nawet jeśli uprzedzenia nie są z natury złe, musisz zdawać sobie sprawę z ich istnienia i w razie potrzeby je porzucić.

Przed znalezieniem rozwiązania zadaj sobie następujące pytania:

• Czy mam jakieś założenia na podstawie tych informacji? 

• Czy są istnieją inne zmienne, których nie biorę pod uwagę? 

• Czy informacje zostały przez mnie ocenione ze wszystkich perspektyw? 

• Czy wszystkie punkty widzenia zostały wzięte pod uwagę? 

5. Znajdź najlepsze rozwiązanie

Teraz możesz wyciągnąć wnioski. Aby znaleźć najlepsze rozwiązanie, ustal związek przyczynowo-skutkowy. Na podstawie zebranych faktów oceń najbardziej obiektywny wniosek.

Pamiętaj, że może istnieć więcej niż jedno rozwiązanie. Często problemy, z którymi się zmagasz, są złożone i skomplikowane. Proces krytycznego myślenia niekoniecznie prowadzi do jednego uniwersalnego rozwiązania, ale pomaga zrozumieć różne zmienne, a tym samym podjąć świadomą decyzję.

6. Przedstaw swoje rozwiązanie

Komunikacja jest kluczową umiejętnością krytycznych myślicieli. Nie wystarczy podjąć decyzję – trzeba też podzielić się wnioskami z innymi interesariuszami projektu. Jeśli istnieje wiele rozwiązań, pamiętaj, aby przedstawić je wszystkie. W niektórych przypadkach konieczne może być wdrożenie jednego rozwiązania i przetestowanie go przed przejściem do następnego.

7. Przeanalizuj swoją decyzję

Po wykonaniu siódmego, ostatniego kroku procesu krytycznego myślenia nadszedł czas na wdrożenie znalezionego rozwiązania i ocenę jego skuteczności. Czy pierwotny problem został rozwiązany? Jakie lekcje — pozytywne lub negatywne — wyniesiesz z tego doświadczenia, aby poprawić swoje umiejętności krytycznego myślenia?

W zależności od tego, w jaki sposób Twój zespół przekazuje sobie informacje, rozważ udokumentowanie wyniesionych lekcji w centralnym źródle informacji. W ten sposób członkowie zespołu, którzy w przyszłości będą musieli podjąć podobne lub powiązane decyzje zrozumieją Twoją motywację i dowiedzą się, jaki był rezultat.

Przykład zastosowania procesu krytycznego myślenia w pracy

Załóżmy, że zajmujesz się projektowaniem doświadczeń użytkownika (UX). Twój zespół jest odpowiedzialny za ustalanie cen i pakietów oraz upewnienie się, że klienci dokładnie rozumieją różne usługi oferowane przez Twoją firmę. Oto jak wykorzystać proces krytycznego myślenia w miejscu pracy w siedmiu krokach:

Zacznij od określenia problemu

Obecna strona z cennikiem nie przynosi oczekiwanych wyników. Niektórzy klienci uważają, że oferowane usługi są niejasne, a strona nie odpowiada na ich pytania. Ta strona jest bardzo ważna dla Twojej firmy, ponieważ to na niej klienci subskrybują Twojej usługi. Ty i Twój zespół macie kilka teorii na temat tego, dlaczego strona nie jest skuteczna, ale decydujcie się przeprowadzić proces krytycznego myślenia, aby podjąć najlepszą decyzję.

Zbierz informacje o przyczynie problemu

Identyfikacja problemu obejmuje również zrozumienie jego genezy. Ponieważ strona z cennikiem i pakietami jest ważna, zespół z pewnością dokładnie przemyślał, jak ją zaprojektować. Zanim zaczniesz szukać sposobów na jej ulepszenie, zadaj sobie następujące pytania:

• Dlaczego strona z cennikiem została zaprojektowana w taki, a nie inny sposób? 

• Którzy interesariusze muszą być zaangażowani w proces podejmowania decyzji? 

• Jakie elementy strony są problematyczne dla użytkowników?

• Czy są jakieś funkcje, które dobrze działają w tym momencie?

Następnie przeprowadź analizę

Oprócz znajomości historii strony z cennikiem i pakietami ważne jest, aby zrozumieć, co działa dobrze. Dlatego warto również zwrócić uwagę na strony z cennikami konkurencji.

Zadaj sobie następujące pytania:

• Jak nasi konkurenci skonfigurowali swoje strony z cennikami?

• Czy istnieją jakieś sprawdzone metody projektowania stron z cennikami? 

• Jak kolor, pozycjonowanie i animacja wpływają na nawigację? 

• Czy klienci oczekują jakichś standardowych układów strony? 

Uporządkuj i przeanalizuj informacje

Teraz, gdy masz już wszystkie potrzebne informacje, musisz je uporządkować i przeanalizować. Jakie trendy, jeśli w ogóle, obserwujesz? Czy są jakieś szczególnie istotne lub ważne informacje, które musisz wziąć pod uwagę?

Zadawaj pytania otwarte, aby przezwyciężyć uprzedzenia

W ramach tego procesu ważne jest, aby być świadomym uprzedzeń i zapobiegać im w jak największym stopniu. Zadaj sobie następujące pytania:

• Jakie mam założenia? 

• Czy coś umknęło mojej uwadze? 

• Czy zostali zaangażowani odpowiedni interesariusze? 

• Czy istnieją inne punkty widzenia do rozważenia? 

Znajdź najlepsze rozwiązanie dla swojego zespołu

Masz teraz wszystkie informacje potrzebne do zaprojektowania optymalnej strony z cennikiem. W zależności od złożoności projektu należy zaprojektować kilka opcji, aby zaprezentować je małej grupie klientów lub uruchomić testy A/B na działającej stronie internetowej.

Przedstaw swoje rozwiązanie interesariuszom

Oczywiście krytyczne myślenie jest przydatne we wszystkich dziedzinach życia, ale w pracy musisz również zaangażować kluczowych interesariuszy projektu, ponieważ pomogą oni określić kolejne kroki – na przykład, czy najpierw przeprowadzić testy A/B na stronie. W zależności od złożoności problemu, rozważ zorganizowanie spotkania lub opublikowanie raportu o statusie, aby wszyscy byli na bieżąco.

Przeanalizuj wyniki

Każdy proces kończy się oceną wyników. Po pewnym czasie działania nowej strony oceń, czy działa lepiej niż poprzednia. Co zadziałało, a co nie? Pomoże Ci to również później podjąć lepsze decyzje o kluczowym znaczeniu.

Krytyczne myślenie kluczem do sukcesu

Umiejętność krytycznego myślenia rozwija się z czasem, ale przy odrobinie wysiłku i cierpliwości będziesz w stanie stosować obiektywne i analityczne procesy myślowe we wszystkich sytuacjach. Krytyczne myślenie to jedna z wielu umiejętności miękkich, które posiadają efektywni członkowie zespołu, menedżerowie i pracownicy. Jeśli chcesz doskonalić swoje umiejętności, przeczytaj nasz artykuł na temat 25 umiejętności zarządzania projektem niezbędnych do odniesienia sukcesu.