Constructieve kritiek geven en nemen

16 augustus 2024

10 min. leestijd

Wat als u zou worden verteld dat u niet perfect bent?

Dat wist u natuurlijk al, maar het steekt toch een beetje. Kritiek, van welke aard dan ook, is moeilijk te verkroppen, vooral als het gaat om iets waar u tijd en energie aan hebt besteed. Van nature willen we allemaal ons werk goed doen. Maar kritiek is net zo belangrijk als lof, zo niet belangrijker. Goede, constructieve feedback kan u helpen u te verbeteren en u naar nieuwe hoogten te stuwen, hoogten die u anders misschien niet had bereikt.

Dat wil niet zeggen dat het geven en ontvangen van constructieve kritiek makkelijk is. Maar wanneer u weet hoe u kritiek moet ontvangen wordt u een betere werknemer, een betere vriend en een beter teamlid. In dit artikel behandelen we alles wat u moet weten over constructieve kritiek, waaronder hoe u constructieve kritiek kunt identificeren, geven en ontvangen.

Wat is constructieve kritiek?

Voordat we dieper ingaan op hoe constructieve kritiek moet worden gegeven en ontvangen, moeten we eerst begrijpen wat het is. Constructieve kritiek richt zich op het geven van constructieve feedback, ondersteund door specifieke voorbeelden, met de bedoeling u op een bepaald gebied te verbeteren. Constructieve kritiek moet op een vriendelijke manier en met goede bedoelingen worden gegeven. Idealiter zou de persoon die de constructieve kritiek geeft ook bereid moeten zijn om mee te helpen aan het brainstormen over mogelijke oplossingen en volgende stappen en zo als een belangrijk instrument in het groeiproces te fungeren.

Verbeter de teamsamenwerking met Asana

Het is belangrijk om op te merken dat constructieve kritiek geen negatieve kritiek is, en ook niet op die manier geïnterpreteerd moet worden. Hoewel constructieve kritiek niet altijd positief zal zijn, moet deze erop gericht zijn iemand te helpen zich te verbeteren - niet om hem af te kraken.

Constructieve kritiek versus destructieve kritiek

U wordt misschien wel eens geconfronteerd met kritiek die wordt gepresenteerd als constructieve kritiek, maar die eigenlijk gewoon uit verhulde negatieve reacties bestaat. Dit soort feedback noemen we destructieve kritiek. In tegenstelling tot constructieve kritiek is destructieve kritiek feedback die niet bedoeld is om u te helpen u te verbeteren en uit te groeien tot een beter mens, werknemer of vriend. In plaats daarvan is destructieve kritiek:

Bedoeld als persoonlijke aanval
Zo vormgegeven dat het iemands eigenwaarde beschadigt
Openbaar
Niet specifiek of uitvoerbaar
Extreem kritisch of nodeloos muggenziftend

Als u wordt geconfronteerd met destructieve kritiek, wees dan niet bang om de kritiek af te kappen of de hulp in te roepen van een mentor. Afhankelijk van de situatie kunnen u, een mentor of de personeelsafdeling van uw bedrijf u helpen de situatie aan te pakken.

Lees: De beste strategie voor conflictoplossing die u niet gebruikt

De voordelen van constructieve kritiek

Zelfs als u het perfecte advies geeft, blijft constructieve kritiek moeilijk om te geven en te ontvangen. Het feit dat het moeilijk is mag echter geen reden zijn om dit soort feedback uit de weg te gaan. In feite kan constructieve kritiek zowel u als de persoon die u feedback geeft helpen groeien, zowel persoonlijk als professioneel.

quotation mark — —Justin Rosenstein, mede-oprichter van Asana

Door te oefenen met constructieve kritiek, creëert u een sfeer van openheid en vertrouwen. Niet elk gesprek dat u met uw team heeft zal eenvoudig zijn, maar moeilijke gesprekken vormen een groot deel van het ontwikkelen van een samenwerkend team.

Bij Asana maakt feedback in alle soorten en maten een groot deel van onze cultuur uit. Al onze medewerkers doorlopen een Conscious Leadership Group training, zodat ze het best in staat zijn om elkaar op een constructieve manier feedback te geven. We hebben ook onze bedrijfswaarden, die zijn gecentreerd rond mindfulness, echtheid en verantwoordelijkheid geven en nemen. Als er iets misgaat, gebruiken we de “vijf-waaroms”-techniek om achter de achterliggende oorzaak te komen.

Elk bedrijf heeft zijn eigen waarden en praktijken. Door echter de deur open te zetten voor constructieve en eerlijke gesprekken kunt u vertrouwensbarrières doorbreken en een hechtere band ontwikkelen met uw teamleden en medewerkers. Als u klaar bent om het eens een keer te proberen, leest u hier hoe:

11 tips voor het geven van constructieve kritiek

Iedereen kan constructieve kritiek geven, maar om dit te doen, is het belangrijk om de feedbacksessie op de juiste manier te benaderen. Als u nog nooit eerder heeft geoefend met het geven van constructieve kritiek, kunt u deze 11 do's en don'ts proberen om uw feedback behulpzaam, constructief en vriendelijk te houden,

1. Doen: 'Ik'-uitspraken gebruiken

'Ik'-uitspraken zijn een manier om uw mening te geven door u op de situatie te focussen in plaats van op de persoon met wie u spreekt. 'Ik'-uitspraken beginnen met 'Ik heb het gevoel dat…' of 'Ik denk…' in plaats van 'Jij zei dat' of 'Jij deed…'

Met een 'ik'-uitspraak kunt u feedback minder persoonlijk laten aanvoelen doordat u uw ervaring centraal stelt. Door elke zin te beginnen met 'ik', maakt u voortdurend duidelijk dat u uw gedachten en meningen deelt - en geen objectieve feiten. Dit kan helpen om de gevoelens van persoonlijke afweer te verminderen die vaak om de hoek komen kijken bij kritiek, en maakt de hele feedbacksessie productiever.

Voorbeeld van een 'ik'-uitspraak

"Ik denk dat je meer afbeeldingen in je dia's zou kunnen gebruiken. Soms besteed ik al mijn tijd aan het lezen van de tekst op de dia, waardoor ik afgeleid wordt. Wat als je in plaats daarvan op elke dia alleen de hoofdthema's zou zetten?"

2. Niet doen: De sandwichmethode gebruiken

U hebt waarschijnlijk al eens gehoord van de sandwichmethode (soms de 'feedbacksandwich'). Dit is mogelijk de bekendste kritiekstrategie. Bij de sandwichmethode begint u met een positieve opmerking, vervolgt met constructieve kritiek en sluit af met een andere positieve opmerking.

Ondanks haar populariteit is de sandwichmethode geen effectieve manier om behulpzame, constructieve kritiek te geven. Omdat u de opbouwende kritiek inbouwt, is er weinig gelegenheid om die feedback uitvoerbaar te maken of te brainstormen over volgende stappen. Gebruik in plaats daarvan uw tijd om uw feedback zo specifiek en behulpzaam mogelijk te maken - ongeacht over hoeveel punten u feedback moet geven.

3. Doen: Uitvoerbare feedback geven

Het doel van het geven van constructieve feedback is om de persoon iets te geven waaraan hij of zij kan werken. Goede constructieve kritiek geeft niet alleen aan wat er verbeterd kan worden, maar omvat ook ideeën en volgende stappen die de persoon kan zetten om zijn of haar vaardigheden verder te ontwikkelen. Wanneer u feedback geeft, vergeet dan niet duidelijk te maken dat u ervoor open staat om deze verder te bespreken of er over te brainstormen als dat de persoon aan wie u feedback geeft verder kan helpen.

Als uw feedback niet uitvoerbaar is, geef deze dan niet, of wacht tot u iets hebt wat kan worden uitgevoerd voordat u het onder de aandacht van de persoon brengt. Zonder uitvoerbaar advies, komt u feedback gevaarlijk dicht in de buurt van destructieve kritiek in plaats van constructieve hulp.

Voorbeelden van het geven van uitvoerbare, constructieve kritiek

"Ik vond het idee dat je tijdens de vergadering over de marketingcampagne deelde erg goed. Maar ik denk dat de reden dat het niet zoveel weerklank vond als het had kunnen krijgen, was dat je het niet terugkoppelde naar het proces. Als ik jou was zou ik wat relevante voorbeelden meebrengen om je plan te ondersteunen."

4. Niet doen: Uw feedback publiekelijk geven

Zelfs de best geformuleerde kritiek kan moeilijk te accepteren zijn, vooral als de persoon die u feedback geeft veel tijd en energie aan het werk heeft besteed. Om feedback constructief en behulpzaam te maken, wilt u een open dialoog over hoe de persoon zich kan verbeteren.

Dit type dialoog is niet mogelijk wanneer u uw feedback publiekelijk geeft. In plaats van een gesprek te beginnen, voelt de persoon zich in verlegenheid gebracht, beschaamd of persoonlijk aangevallen. Hij of zij kan defensief reageren of gewoon verdergaan zonder de feedback te internaliseren. Zorg ervoor dat u de tijd neemt om rustig te gaan zitten en wat te kletsen, dit creëert de beste setting voor een productief gesprek. Plan tijd in om constructieve kritiek te geven, of gebruik een geplande 1:1 om dat te doen.

5. Doen: Positieve opmerkingen opnemen waar deze gepast zijn

Dat de sandwichmethode niet de beste manier is om feedback te geven, wil niet zeggen dat u geen positieve feedback mag geven. Constructieve kritiek moet meer zijn dan alleen maar negatieve feedback. Iemand vertellen wat hij goed heeft gedaan is net zo nuttig. Op die manier kunnen ze tijd besteden aan het aanscherpen van hun sterke punten en tegelijk hun zwakke punten versterken.

Voorbeeld van positieve constructieve kritiek

"Je werk van de afgelopen week was werkelijk innovatief. Ik waardeer hoe je de feedback van de klant vanuit een nieuwe invalshoek hebt benaderd. Ik heb het gevoel dat je een oplossing hebt gevonden waar wij misschien niet aan hadden gedacht."

6. Niet doen: Positiviteit forceren

Dat gezegd hebbende, net zoals u de sandwichmethode wilt vermijden, moet u ook geforceerde positiviteit vermijden. Het punt van constructieve feedback is niet om de persoon zinloze complimenten te geven. Het is bedoeld om de persoon vooruit te helpen en te verbeteren.

Wat voor type feedback u ook geeft, zorg er altijd voor dat u er goed over nadenkt en het echt meent. Onoprechte feedback kan nutteloos aanvoelen en toekomstige feedbacksessies bemoeilijken.

7. Doen: Er een gesprek van maken

Constructieve kritiek is alleen waardevol als het een aspect van geven-en-nemen heeft. Een deel van de reden van het gebruik van 'ik'-uitspraken is om feedback vanuit uw perspectief te geven. Het kan echter zijn dat de persoon die u feedback geeft een andere mening heeft. Geef hem of haar de tijd om vragen te stellen over waarom u denkt zoals u denkt en hoe ze zich op basis van uw feedback kunnen verbeteren. Bedenk dat de beste feedback coöperatief is, niet voorschrijvend.

Voorbeeld van hoe u van constructieve feedback een gesprek kunt maken

"Ik heb het gevoel dat je focus voor dit afgelopen project een beetje verkeerd lag. Wat denk je zelf? Is er iets wat je niet duidelijk is met betrekking tot onze aanpak van dit project?"

8. Niet doen: Proberen te 'verrassen' met feedback

Feedback geven kan ongemakkelijk zijn. Soms kan het vervelend of onaangenaam zijn om de persoon te laten weten dat u hem wat feedback wilt geven. Wat als hij of zij tijdens het gesprek in de verdediging schiet, of aanvullende vragen voor u heeft?

Het is waar dat feedbacksessie ongemakkelijk kunnen zijn, maar dit op te lossen door iemand te proberen te 'verrassen' met feedback, kan van een potentieel groeimoment een negatieve ervaring maken. Als uw feedback onverwachts komt, kan dit frustrerend en overweldigend zijn en de persoon het gevoel geven persoonlijk te worden aangevallen. Zorg er in plaats daarvan voor dat de persoon weet dat er een feedbacksessie zal plaatsvinden.

9. Doen: Op tijd feedback geven

Constructieve kritiek is nuttig als deze relatief kort nadat de actie heeft plaatsgevonden wordt gegeven. Op die manier ligt het scenario bij jullie beiden nog vers in het geheugen. Als u te lang wacht kan uw feedback minder relevant zijn, waardoor de feedback minder nuttig is. Streef ernaar binnen 2 tot 7 dagen na de situatie feedback te geven.

Voorbeeld van op tijd gegeven feedback

"Ik wilde iets opmerken naar aanleiding van de presentatie die je afgelopen donderdag hebt gegeven aan de leidinggevende belanghebbenden. Ik vond je dia's erg duidelijk, maar ik had graag meer tijd gehad voor vragen en antwoorden. Misschien kun je de volgende keer wat inleesmateriaal sturen om de eerste dia's over te slaan."

10. Niet doen: Feedback geven zonder er goed over na te denken

Hoewel u de feedback op tijd wilt geven, wilt u de feedback niet geven zonder er goed over na te denken. Zelfs als u het plotseling helemaal duidelijk wordt hoe deze persoon zich zou kunnen verbeteren, zou u toch minstens een dag moeten wachten om er zeker van te zijn dat deze feedback geuit moet worden en dat u dit op een constructieve, positieve manier kunt doen. Vraag uzelf voordat u uw feedbacksessie plant het volgende af:

Is deze feedback iets dat ze helpt zichzelf te verbeteren?
Is het nodig dat ze deze feedback horen?
Ben ik bereid samen met hen te brainstormen over hoe ze zich kunnen verbeteren?
Welke eventuele stappen kan de persoon zetten?

11. Doen: Behoud een vriendelijke toon en lichaamstaal.

Uiteindelijk geeft u feedback om iemand te helpen zich te verbeteren. Zorg er, zelfs als het moeilijk is de feedback te geven, voor dat u lichaamstaal positief is en uw toon licht.

Misschien voelt u zich in het begin niet op uw gemak bij het geven van constructieve kritiek. Overweeg dus alvast te oefenen wat u gaat zeggen en hoe u het gaat zeggen. Let vooral op uw toon en zorg ervoor dat u niet fronst, staart, of armen over elkaar slaat. Zelfs als je niet echt gefrustreerd bent, kunnen deze signalen de defensieve houding van de persoon verhogen en leiden tot een onproductieve feedbacksessie. Als u op afstand feedback geeft, zorg er dan voor dat u uw video aanzet voor het gesprek.

6 stappen voor het ontvangen van constructieve kritiek

U hebt geoefend in het geven van opbouwende kritiek, maar hoe zit het met het ontvangen van feedback in plaats van het geven van feedback? Het accepteren van opbouwende kritiek zonder defensief te worden kan heel moeilijk zijn. Ook al weet u theoretisch dat de persoon die u feedback geeft u wilt helpen, is het toch menselijk om u een beetje defensief te voelen als u kritiek ontvangt - zelfs als die kritiek nuttig is.

Hopelijk heeft deze persoon u vooraf laten weten dat er feedback aankomt. Wanneer u weet dat iemand constructieve feedback voor u heeft, kunt u zich erop voorbereiden en er voor zorgen dat het u niet overvalt.

Zelfs als u ongevraagd constructieve kritiek krijgt - zolang het maar geen destructieve kritiek is - moet u deze zes stappen proberen om een pro te worden in het ontvangen van kritiek:

Vermijd onmiddellijk te reageren. Feedback kan onze vecht- of vluchtreactie activeren en een in theorie nuttige sessie veranderen in een probleem waarvan u een adrenalinestoot krijgt. Haal diep adem voordat u reageert en weersta de drang om te reageren, te antwoorden of ruzie te maken.
Herinner uzelf er als dat nodig is aan dat constructieve kritiek u kan helpen u te verbeteren. Zelfs als u niet wist dat deze feedback zou komen, moet u proberen u eraan te herinneren dat deze opbouwende kritiek u wordt gegeven met uw beste belangen voor ogen.
Luister om te begrijpen, niet om te antwoorden. Wanneer iemand opbouwende kritiek geeft, luister dan zonder een antwoord of defensieve reactie op de feedback te formuleren. Houd in gedachten dat de persoon u feedback geeft om u te helpen, en probeer met een open geest te luisteren.
Leg een verband tussen de feedback en uw rol, niet met uzelf. Feedback voelt persoonlijk aan omdat we denken dat mensen ons bekritiseren. Maar in een zakelijke setting is constructieve kritiek altijd gebaseerd op uw rol. Goede feedback kan u helpen uw werk beter uit te voeren en is niet zo persoonlijk als ze aanvoelt.
Bedank de persoon die u feedback geeft. Het geven van constructieve feedback is moeilijk. Bedank de persoon voor de energie en moeite die hij of zij steekt in het u helpen uzelf te verbeteren.
Stel vragen, maar ga niet tegen de feedback in. Hoewel u niet tegen de feedback in moet gaan of deze moet weerleggen, is het OK om vragen te stellen en te brainstormen over hoe u zich kunt verbeteren. Het is ook OK als u niet klaar bent om onmiddellijk na het ontvangen van kritische feedback vragen te stellen. Organiseer een vervolgvergadering om te praten over hoe u zich kunt verbeteren.